Sa artikulong ito, inyong mababasa ang isang paboritong alamat ng mga Pilipino, ang “Alamat ng Mangga.” Matutunghayan natin ang kwento ng prutas na kilala at paborito ng marami sa atin. Mapapansin din ang mga aral na hatid ng kwento, at mabibigyang-diin ang kahalagahan ng pagkakaroon ng disiplina, pagmamahal sa pamilya, at pagtupad sa pangako. Mula sa mga tauhan hanggang sa mga aral, tatalakayin natin ang lahat ng aspeto ng kwentong ito.
Read also: Alamat ng Bayabas (Buod, Tauhan, Aral, atbp.) »
Table of Contents
Ang Alamat ng Mangga
Noong unang panahon, sa isla ng Guimaras, may isang engkantadong gubat na hindi pinapasok ng mga tao. Ayon sa matatanda, may halimaw daw na nagbabantay roon—isang nilalang na tinatawag nilang “Amangga”, parang isang tao ngunit mukhang punong-kahoy.
Walang mangahas na pumasok sa gubat dahil sa takot. Kapag daw kasi pumasok ka roon, hindi ka na muling makakalabas. Kung makalabas ka man, nawawala raw sa sariling katinuan ang taong nanggaling sa engkantadong gubat na iyon.
Pero ibahin n’yo si Lino, isang batang walang kinatatakutan. Siya’y siyam na taong gulang, mausisa, at matapang. Anak siya ng mag-asawang magsasaka at mahilig siyang umakyat ng bundok.
Isang umaga, inutusan siya ng kanyang ina na bumili ng tinapay sa tindahan ni Aling Nena. Nang siya’y makarating doon, narinig niya ang pag-uusap ng dalawang babae tungkol sa engkantadong gubat.
“Naku! Ipinagbabawal pasukin ang gubat na iyon! Ang kuwento sa amin ng aming lolo noong nabubuhay pa siya, huwag na huwag raw naming magkakapatid subukang pumunta roon dahil hindi na kami makakabalik o baka mabaliw pa kami kung makalabas man kami mula sa gubat,” sabi ng isang babae.
“Narinig ko na rin ang kuwentong ’yan, kaya nga lagi ko ring pinapaalalahanan ang aking mga anak na huwag maglaro malapit sa engkantadong gubat. May halimaw daw kasi roon na Amangga ang pangalan,” sabi naman ng kausap niya.
Sa halip na matakot sa kanyang narinig, lalong nasabik si Lino na marating ang engkantadong gubat.
Nang mabili na ni Lino ang tinapay, agad siyang umuwi sa kanila.
“Inay, narito po ang tinapay. Maaari po ba akong maglaro sa labas?” tanong ni Lino sa kanyang ina.
“Salamat, anak. Sige, maaari kang maglaro basta huwag ka masyadong lumayo para madali kitang matawag mamaya,” tugon ng kanyang ina.
Hindi kalayuan ang engkantadong gubat kina Lino. Naisip niyang doon banda maglaro upang masilip kahit saglit ang bukana ng gubat.
Habang naglalaro si Lino, may naamoy siyang kakaibang halimuyak—amoy matamis at parang galing sa hinog na prutas. Sinundan niya ang amoy at hindi niya namalayan na siya pala ay nasa gitna na ng gubat. Nakita niya ang isang mataas na punongkahoy, kumikinang ito at tila kakaiba.
Biglang umihip ang malakas na hangin. Nawala ang mataas na puno, ngunit nagulat siya nang makita ang isang nakakatakot na nilalang—si Amangga! Siya ay parang isang tao ngunit mukhang punong-kahoy!
Nagalit si Amangga nang makita ang bata sa kanyang harapan.
“Sino kang pangahas na pumasok sa aking lugar?” sigaw niya. “Wala kang karapatang tapakan ang lupang ito!”
Napaatras si Lino. Nanginginig ang tuhod niya at halos mapasigaw sa takot—ngunit pinilit niyang tumayo nang tuwid.
“Ako po si Lino,” sagot niya. “Hindi ko po sinasadya… may naamoy po akong matamis na halimuyak kaya sinundan ko po ito. Hindi ko po alam na nasa gitna na pala ako ng gubat. Wala po akong balak sirain o kunin ang anuman.”
Tahimik na pinagmasdan ni Amangga si Lino mula ulo hanggang paa. Tila ba sinusuri niya ang bata. Hindi tulad ng ibang pumasok sa kanyang gubat noon, may kakaiba sa batang ito. Hindi ito mukhang sakim o mapanira—kundi mausisa at puno ng kabutihan ang puso.
Tila lumambot ang puso ni Amangga, at sa mababang tinig, sinabi niya,
“Marami nang pumasok dito noon. Lahat sila ay may layuning sirain ang kagubatan, putulin ang mga puno, at kuhanin ang yaman ng kalikasan. Ako ang tagapangalaga sa gubat na ito.”
Napayuko si Lino.
“Hindi ko po gustong sirain ang kahit na ano. Nais ko lang pong makita kung ano ang meron dito. Totoo po ba ’yung kuwento ng matatanda?”
Tumango si Amangga.
“Totoo. Ngunit hindi nila alam ang buong katotohanan. Ako’y hindi halimaw. Ako’y isang bantay at tagapangalaga sa kagubatan, lalo na ng punong nasa likod mo.”
Lumingon si Lino sa kanyang likuran, at sa isang iglap, muling lumitaw ang punong nawala kanina. Ang punong ito’y may mga dilaw at gintong bunga.
Sabi ni Amangga,
“Ang punong ito ay itinanim ng isang diwata noon pa. Ang bunga nito ay masustansya at wala ni isang tao ang nakatikim pa nito. Ngunit marami na ang nagtangkang agawin ito, kaya ako’y nandito upang pangalagaan ang puno.”
Napahanga si Lino at kanyang sinabi,
“Kaya pala ang bango! Siguro po ay napakasarap nito!”
“Ikaw, bata,” sabi ni Amangga, “ikaw ang unang nakapasok dito na may dalisay na hangarin. Kaya bilang gantimpala, bibigyan kita ng isang bunga. Ngunit tandaan mo, pagkatapos mong kainin ang bunga ay itanim mo ang buto.”
Dahan-dahang inabot ni Amangga ang isang hinog na prutas kay Lino. Kumikinang ito sa liwanag ng araw.
“Maraming salamat po,” sabi ni Lino habang yakap-yakap ang prutas.
Sa isang iglap ay biglang nawala si Amangga. Si Lino naman ay takang-taka kung paano ito nangyari. Pagkatapos ay muli niyang nakita ang landas pabalik sa labas ng gubat. Dala ang mangga sa kanyang mga kamay, umuwi siyang tahimik ngunit puno ng pananabik sa kanyang puso.
Nang makauwi si Lino, isinalaysay niya sa kanyang pamilya ang mga nangyari. Ibinahagi niya ang bunga sa kanyang pamilya, at pagkatapos ay itinanim niya ang buto sa kanilang bakuran.
Kinabukasan, laking gulat ng buong pamilya nang makita na may tumubong kakaibang punongkahoy sa kanilang bakuran, kung saan itinanim ni Lino ang buto. Ang puno ay malago at may dilaw na mga bunga, tulad ng punong nakita niya sa gitna ng kagubatan.
Ipinamahagi ni Lino at ng kanyang pamilya ang mga bunga sa kanilang mga kapitbahay. Di nagtagal, kumalat ito sa iba’t ibang lugar at nalaman din ng mga tao ang tunay na kuwento sa likod ng engkantadong gubat. Sa bawat manggang itinanim, tila ba muling nabubuhay ang diwa ng gubat—ang diwang iniwan ni Amangga.
Mula noon, tinawag nila itong “mangga” bilang pag-alaala kay Amangga, ang tahimik ngunit matapang na bantay ng kagubatan.
Read also: Alamat ng Rosas (Buod, Tauhan, Aral, atbp.) »
Buod ng Alamat ng Mangga
Sa isla ng Guimaras, may engkantadong gubat na pinaniniwalaang binabantayan ng halimaw na si Amangga. Walang nangahas pumasok dito, maliban kay Lino, isang batang mausisa at matapang. Sa kanyang paglalakad, naamoy niya ang matamis na halimuyak na nagtulak sa kanyang pumasok sa gubat. Doon niya nakita ang isang punong may gintong bunga at si Amangga, ang tagapangalaga ng gubat.
Sa halip na saktan siya, nakita ni Amangga ang kabutihan ni Lino at binigyan siya ng isang bunga ng mahiwagang punongkahoy, kapalit ng pangakong itatanim niya ang buto. Nang gawin ito ni Lino, tumubo ang isang punong may dilaw na bunga—ang unang punong mangga. Mula noon, ipinamahagi nila ito sa mga tao at tinawag ang bunga bilang “mangga” bilang pag-alala kay Amangga.
Mga Tauhan sa Alamat ng Mangga
- Lino – ang batang matapang at mausisa, pangunahing tauhan.
- Amangga – ang nilalang na tagapangalaga ng engkantadong gubat at punongkahoy.
- Ina ni Lino – mapagmahal at maalaga.
- Aling Nena – may-ari ng tindahan.
- Dalawang babae – nagkuwentuhan tungkol sa engkantadong gubat.
Mga Aral sa Kwento
- Paggalang sa kalikasan – Dapat nating pangalagaan ang kagubatan at hindi abusuhin ang likas na yaman.
- Kagandahang-loob ay may gantimpala – Dahil sa busilak na puso ni Lino, siya ay pinagpala.
- Katapangan at kabutihang intensyon – Hindi hadlang ang takot kung ang layunin mo ay mabuti.
- Pagbabahagi ng biyaya – Ipinakita ng pamilya ni Lino ang halaga ng pagbabahagi sa kapwa.
- Walang masama sa pag-usisa kung ito’y may respeto – Ang pagnanais matuto ay hindi masama kung may paggalang.
Banghay sa Alamat ng Mangga
Tagpuan
Ang tagpuan ay sa engkantadong gubat sa isla ng Guimaras at sa bahay nina Lino.
Sitwasyon
May isang mahiwagang gubat na pinaniniwalaang may halimaw, at walang gustong pumasok doon dahil sa takot.
Suliranin
Si Lino ay pumasok sa engkantadong gubat at naligaw, saka nakaharap ang nilalang na si Amangga.
Saglit na Kasiglahan
Nagsimulang maengganyo si Lino pumasok sa gubat nang marinig niya ang kwento ng matatanda at naamoy niya ang matamis na halimuyak.
Kasukdulan
Nang makaharap ni Lino si Amangga at kinwestyon kung bakit siya naroon.
Lunas sa Suliranin
Ipinakita ni Lino ang kanyang katapatan at mabuting layunin, kaya hindi siya pinarusahan ni Amangga at sa halip ay ginantimpalaan.
Katapusan
Naitanim ni Lino ang buto ng prutas, tumubo ito, at ipinamigay ang bunga sa kanyang mga kapitbahay at dito nagsimulang kumalat ang bunga sa iba’t ibang lugar. Tinawag nila itong “mangga” bilang pag-alala kay Amangga.
Konklusyon
Ang “Alamat ng Mangga” ay isang kwentong punong-puno ng kababalaghan, tapang, at kabutihang puso. Ipinapakita nito ang kahalagahan ng pagiging mausisa sa tamang paraan, ang paggalang sa kalikasan, at ang gantimpala sa dalisay na layunin. Sa simpleng pagkilos ni Lino—isang batang walang takot ngunit may mabuting intensyon—naipamalas ang tamang paraan ng paglapit sa misteryo ng kalikasan. Nag-iwan ito ng mahalagang mensahe tungkol sa pagmamalasakit sa kapaligiran, ang kahalagahan ng kabutihang-loob, at ang pagbabahagi ng biyayang tinanggap. Sa huli, ang bunga ng kanyang kabutihan ay naging biyaya hindi lang para sa kanya kundi para sa buong komunidad.
FAQs
Ano ang mensahe ng Alamat ng Mangga?
Ang mensahe ng Alamat ng Mangga ay ang kahalagahan ng pagiging mausisa sa mabuting paraan, paggalang sa kalikasan, at pagkakaroon ng dalisay na hangarin sa bawat ginagawa natin. Ipinapakita sa kwento na kapag ang isang tao ay may mabuting puso at tapat na intensyon, siya ay ginagantimpalaan—hindi lang para sa sarili kundi para rin sa kapakanan ng iba. Ipinapahiwatig din ng kwento na ang kalikasan ay may tagapangalaga at hindi dapat inaabuso. Ang mga kwento ng matatanda ay may halong katotohanan, at mahalaga ang pag-unawa sa mas malalim na konteksto bago husgahan ang isang bagay bilang “nakakatakot” o “masama.”
Saan nagmula ang Alamat ng Mangga?
Ang “Alamat ng Mangga” ay isang kwentong bayan mula sa Pilipinas na nagpapaliwanag sa pinagmulan ng prutas na mangga.
Sino ang may akda ng Alamat ng Mangga?
Ang “Alamat ng Mangga” na inyong nabasa ay isang kwentong bayan at kathang-isip na bersyon ng noypi.com.ph. Ang alamat na ito ay may iba’t ibang bersyon, bawat isa ay may sariling aral para sa mga bata. Layunin ng aming bersyon na maghatid ng saya at magturo ng mahahalagang aral sa mga mambabasa.