Ang artikulong ito ay tungkol sa talambuhay ni Francisco Balagtas Baltazar, isa sa mga pinakadakilang makata sa kasaysayan ng Pilipinas. Ito rin ay naglalaman ng mahahalagang pangyayari sa kanyang buhay kabilang ang kanyang pamilya, pag-ibig, ang kanyang mga akda at mga aral sa kanyang talambuhay.
Mga Nilalaman
Maikling Talambuhay ni Francisco Balagtas
Si Francisco Balagtas Baltazar, tinaguriang “Prinsipe ng Manunulang Tagalog” at “William Shakespeare ng Pilipinas,” ay isang kilalang makata at manunulat sa kasaysayan ng Pilipinas. Isinilang siya noong Abril 2, 1788, sa Panginay, Bigaa (ngayon ay Balagtas), Bulacan.
Ang kanyang mga magulang ay sina Juana dela Cruz at Juan Baltazar. Bunso siya sa kanilang apat na magkakapatid na sina Felipe, Concha, at Nicholasa.
Nag-aral si Balagtas sa Bigaa Parochial School, Colegio de San Jose, at Colegio de San Juan de Letran. Noong nanirahan siya sa Pandacan, Maynila taong1835, nakilala niya ang kanyang pag-ibig na si Maria Asuncion Rivera, ngunit nabilanggo siya dahil sa kanyang karibal na si Mariano Capule. Habang nakakulong, isinulat niya ang Florante at Laura, ang kanyang pinaka-tanyag na obra.
Pagkatapos makalaya, naging empleyado si Balagtas sa hukuman at humawak ng mataas na tungkulin sa Bataan. Nagpakasal siya kay Juana Tiambeng noong 1842, at nagkaroon sila ng labing-isang anak.
Pumanaw si Balagtas noong Pebrero 20, 1862, dahil sa pneumonia at katandaan. Ang kanyang mga obra ay nag-iwan ng malaking legasiya sa kultura at kasaysayan ng Pilipinas, na patuloy na pinag-aaralan at pinapahalagahan ng mga Pilipino hanggang sa kasalukuyan.
Talambuhay ni Francisco Balagtas (Long Version)
Si Francisco Baltazar, mas kilala bilang Kiko o Balagtas, ay isa sa pinakatanyag na makata at manunulat sa kasaysayan ng Pilipinas. Kilala siya bilang Prinsipe ng Manunulang Tagalog at itinuturing na William Shakespeare ng Pilipinas dahil sa kanyang napakalaking ambag sa panitikang Filipino. Ang kanyang obra maestra, ang Florante at Laura, ay isang natatanging epiko na naglalaman ng malalim na mensahe ng pag-ibig, katarungan, at kalayaan.
Kapanganakan
Isinilang si Francisco noong Abril 2, 1788, sa Panginay, Bigaa (ngayon ay Balagtas), Bulacan. Ang kanyang mga magulang ay sina Juana dela Cruz at Juan Baltazar. Siya ang bunso sa apat na magkakapatid, kabilang sina Felipe, Concha, at Nicholasa. Sa murang edad, ipinakita na ni Balagtas ang kanyang interes sa sining ng tula at pagsulat.
Edukasyon at Pagsisimula ng Kanyang Pagsusulat
Sa hangaring makapag-aral, lumuwas si Balagtas patungong Maynila at naghanap ng trabaho upang tustusan ang kanyang pag-aaral. Nag-aral siya sa Bigaa Parochial School at naglingkod bilang houseboy sa pamilya Trinidad sa Tondo, Maynila bago tumuloy sa Colegio de San Jose at Colegio de San Juan de Letran. Doon, pinag-aralan niya ang relihiyon, batas, pilosopiya, at iba pang larangan.
Ang kanyang kahusayan sa panulaan ay nahasa sa ilalim ng gabay ng kanyang mga guro, kabilang sina Padre Mariano Pilapil at ang batikang makata ng Tondo na si Jose de la Cruz (Huseng Sisiw).
Buhay Pag-ibig at Pagkakabilanggo
Noong 1835, lumipat si Balagtas sa Pandacan, Maynila, kung saan niya nakilala si Maria Asuncion Rivera (M.A.R.), ang babaeng tinawag niyang “Selya” sa kanyang tula na Florante at Laura. Gayunpaman, ang kanilang pag-iibigan ay nahadlangan ni Mariano “Nanong” Capule, isang mayamang karibal na ginamit ang kanyang kapangyarihan upang ipakulong si Balagtas sa salang hindi niya ginawa.
Nabilanggo si Balagtas dahil sa kanyang kalaban sa pag-ibig na si Mariano Capule. Samantala, pinakasalan ni Capule si Maria Asuncion Rivera kahit na walang tunay na pagmamahalan sa pagitan nila.
Sa loob ng piitan, isinulat niya ang kanyang pinakadakilang obra, ang Florante at Laura. Ang akdang ito ay isang alegorya ng kanyang sariling buhay, pagdurusa, at pagmamahal sa bayan. Isa rin itong matalas na komentaryo laban sa pang-aapi at kawalan ng katarungan noong panahong iyon.
Trabaho
Nakalaya si Balagtas noong 1838, at matapos nito, lumipat siya sa Udyong, Bataan. Dito, nagtrabaho siya bilang klerk at Major Lieutenant sa hukuman at kalaunan ay naging tenyente mayor at juez de semantera. Ginamit niya ang kanyang posisyon upang makatulong sa mga mamamayan, ngunit hindi niya kailanman tinalikuran ang kanyang pagsulat.
Pamilya at Huling Taon
Sa Bataan, nakilala niya ang kanyang asawa na si Juana Tiambeng. Sila ay nagpakasal noong 1842. Nagkaroon sila ng labing-isang anak, subalit pito lamang sa kanila ang nabuhay. Noong 1849, inutos ni Gobernador-Heneral Narciso Claveria na ang bawat Pilipino ay magkaroon ng apelyidong Espanyol, at simula noon, tinawag na si Francisco bilang Francisco Baltazar.
Noong 1856, muling nabilanggo si Balagtas matapos akusahan ng pagputol ng buhok ng isang kasambahay ni Alferez Lucas. Napalaya siya noong 1860 at ipinagpatuloy ang kanyang pagsusulat ng mga komedya, awit, at korido.
Gayunpaman, bago siya pumanaw, nagbilin siya sa kanyang pamilya na huwag hahayaan ang kanilang mga anak na maging makata, sapagkat alam niya ang hirap ng buhay bilang isang manunulat. Aniya,
“Huwag mong hahayaan na maging makata ang alin man sa ating mga anak. Mabuti pang putulin mo ang mga daliri nila kaysa gawin nilang bokasyon ang paggawa ng tula.”
Sa piling ng kanyang asawa at mga anak, pumanaw si Balagtas noong ika-20 ng Pebrero 1862 sa edad na 73. Ang kanyang kamatayan ay dulot ng sakit na pneumonia at ng kanyang katandaan.
Mga Akda ni Francisco Balagtas
Bukod sa kanyang pinaka-tanyag na likha na Florante at Laura, sumulat din si Francisco Balagtas ng iba pang mga tula at komedya na nagpapakita ng kaniyang kahusayan sa panitikan. Kabilang dito ang mga sumusunod:
- Komedya:
- Orosman at Zafira
- Don Nuño at Selinda
- Auredato at Astrome
- Clara Belmore
- Abdol at Misereanan
- Bayaceto at Dorslica
- Alamansor at Rosalinda
- Iba pang mga akda ni Francisco Balagtas:
- La India Elegante y El Negrito Amante
- Nudo Gordiano
- Rodolfo at Rosemonda
- Mahomet at Constanza
- Claus
Pamana at Aral sa Talambuhay ni Francisco Balagtas
Ang buhay ni Francisco Balagtas ay puno ng pagsubok at sakripisyo, ngunit hindi siya natinag sa kanyang pagmamahal sa panitikan. Ang kanyang mga akda ay patuloy na pinag-aaralan at tinatangkilik hanggang sa kasalukuyan. Ilan sa mga aral mula sa kanyang buhay ay:
- Kahalagahan ng edukasyon – Si Balagtas ay nagpursige sa kanyang pag-aaral upang mapabuti ang kanyang kakayahan sa pagsulat at pag-unawa sa mundo. Mahalaga ang edukasyon dahil maaari itong magamit bilang sangkap upang maging matagumpay sa buhay.
- Tiyaga at determinasyon – Sa kabila ng mga pagsubok na dumaan sa kanyang buhay, hindi bumitaw si Balagtas at patuloy na nagpursige upang maabot ang kanyang mga pangarap. Ang kanyang tiyaga at determinasyon ay nagsilbing inspirasyon sa maraming Pilipino upang patuloy na ipaglaban ang kanilang mga karapatan at mga pangarap.
- Pagmamahal sa bayan – Isa sa mga tema na madalas na talakayin sa mga akda ni Balagtas ay ang pagmamahal sa bayan at ang paglaban sa mga mapang-api. Nagbigay si Balagtas ng pag-asa sa maraming Pilipino sa pamamagitan ng kanyang mga tula na nagpapakita ng pagmamahal sa bayan, pagtutol sa katiwalian, at pagsusumikap na makamit ang pag-unlad at kalayaan. Ang kanyang mga obra, lalo na ang Florante at Laura, ay nagturo sa mga Pilipino na mahalin ang kanilang kultura at ipaglaban ang kanilang mga karapatan.
- Ang panitikan bilang sandata – Marami sa kanyang mga tula ay sumasalamin sa mga karanasan ng mga ordinaryong Pilipino sa panahon ng pananakop ng mga Kastila. Sa pamamagitan ng kanyang mga obra, ipinakita ni Balagtas ang matinding pang-aapi na dinanas ng kanyang mga kababayan at ipinahayag ang kanyang pagkamuhi sa mga ganitong gawain. Bukod pa rito, ipinakita din ni Balagtas ang kahalagahan ng pagsusulat bilang instrumento ng pagbabago at pagpapahayag ng mga kaisipan at damdamin. Sa paglikha ng mga makabuluhang akda, nagkaroon ng mas malalim na pag-unawa ang mga Pilipino sa kanilang kultura at kasaysayan.
Sa kanyang pagpanaw, iniwan niya ang isang malalim na legasiya sa panitikang Pilipino. Ang kanyang mga akda ay patuloy na nagbibigay-inspirasyon sa mga makata at manunulat ng bagong henerasyon.
Konklusyon
Si Francisco Balagtas Baltazar ay hindi lamang isang makata kundi isang pambansang kayamanan ng panitikan. Ang kanyang Florante at Laura at iba pang akda ay hindi nawalan ng saysay sa paglipas ng panahon. Sa pamamagitan ng kanyang panulat, naiparating niya ang damdamin ng kanyang bayan at naging inspirasyon sa mga susunod pang henerasyon.
Hanggang ngayon, ang kanyang mga gawa ay patuloy na pinag-aaralan at binibigyang-pugay bilang haligi ng panitikang Pilipino.
Samantala, kung naging kapaki-pakinabang sa iyo ang artikulong ito, mangyaring ibahagi ito sa iyong mga kaklase, kaibigan, at sa iba upang matuto rin sila sa talambuhay ni Francisco Balagtas.
Maaari mo din itong i-share sa iyong mga social media account. I-click lamang ang share button na makikita sa iyong screen.
Mga kaugnay na aralin
Talambuhay ni Jose Rizal: Ang Pambansang Bayani ng Pilipinas
Talambuhay ni Andres Bonifacio: Ang Ama ng Rebolusyong Pilipino
Talambuhay ni Apolinario Mabini: Ang Utak ng Rebolusyon
Talambuhay ni Manuel L. Quezon: Ang Ikalawang Pangulo ng Pilipinas
Talambuhay ni Manny Pacquiao: Ang Pambansang Kamao ng Pilipinas
Florante at Laura Buod ng Buong Kwento (Maikling Buod)
Florante at Laura Buod ng Bawat Kabanata 1-30 w/ Talasalitaan