Death March: Mga Detalye ng Isa sa Pinakamapait na Bahagi ng Kasaysayan

Ang Bataan Death March ay isa sa pinakamapait na kabanata sa kasaysayan ng Pilipinas. Ito ay naganap noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig, kung saan daan-daang libong Filipino at Amerikanong sundalo ang dumanas ng hirap at kamatayan. Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang mga sumusunod na aspeto:

• Kailan nagsimula ang Death March
• Saan nagsimula ang Death March
• Sino ang biktima ng Death March
• Mga Opisyal na Hapones sa Death March

Kailan Nagsimula ang Death March

Ang Bataan Death March ay nagsimula noong Abril 9, 1942. Ito ay isinagawa ng mga Hapones bilang parusa sa mga Filipino at Amerikanong sundalong nakipaglaban sa kanila sa Bataan.

Saan Nagsimula ang Death March

Ang Death March ay nagsimula sa bayan ng Mariveles, Bataan. Mula roon, ang mga sundalo ay dinala sa pamamagitan ng pagmamartsa patungong Capas, Tarlac.

Ang mga bilanggo ay pinagmamartsa sa loob ng halos isang linggo at tinahak ang kabuuang distansiya na tinatayang humigit-kumulang sa 100 kilometro.

Ang Mga Ruta:

• Mariveles, Bataan hanggang San Fernando, Pampanga: Ang mga sundalo ay pinagmamartsa sa halos 88 kilometro na landas.
• San Fernando, Pampanga hanggang Capas, Tarlac: Dito ay pinasakay ang mga bilanggo sa mga tren, na masikip at walang hangin, patungong Capas.

Sino ang mga Biktima

Ang Bataan Death March ay naganap dahil sa pagsuko ng higit sa 75,000 Filipino at Amerikanong sundalo. Sa kabila ng matinding pagod, gutom, at uhaw, ipinagpatuloy ng mga sundalong ito ang pakikipaglaban sa mga Hapones.

• Filipino Sundalo: Tinatayang mahigit 60,000 ang Filipino sundalong sumuko sa mga Hapones.
• Amerikanong Sundalo: Mahigit 15,000 naman ang Amerikanong sundalong sumama sa Bataan.

Sa panahon ng Bataan Death March, libu-libo ang namatay dahil sa gutom, uhaw, sakit, at pagpapahirap ng mga Hapones. Tinatayang:

• 5,000-18,000 Filipino sundalo ang namatay
• 500-650 Amerikanong sundalo ang namatay

Marami rin ang nakaligtas sa Death March, ngunit dumanas ng matinding trauma dahil sa pangyayari. Ang pag-alala rito ay patuloy na ginagawa upang hindi maulit ang mga kamalian at karahasan na naganap noong Ikalawang Digmaang Pandaigdig.

Mga Opisyal na Hapones sa Death March

Ang death march ay naging kilala dahil sa malubhang pang-aabusong pisikal at walang-pakundangang pagpatay ng mga sundalong Hapones. Pagkatapos ng digmaan, ang kumander ng mga Hapones na si General Masaharu Homma at dalawa sa kanyang mga opisyal, Major General Yoshitaka Kawane at Colonel Kurataro Hirano, ay nilitis ng mga komisyong militar ng Estados Unidos para sa mga krimen sa digmaan at hinatulan ng kamatayan sa mga paratang ng hindi pagpigil sa kanilang mga tauhan mula sa paggawa ng mga war crimes. Binitay si Homma noong 1946, samantalang sina Kawane at Hirano ay binitay noong 1949.

---

Bilang pagtatapos, ang pag-alaala sa mga pangyayaring ito ay mahalaga upang matuto tayo sa kasaysayan at maiwasan ang pag-ulit ng mga maling desisyon at karahasan.

Ibahagi ang artikulong ito sa iyong mga kaklase at mga kaibigan upang mas marami ang makaalam tungkol sa Bataan Death March at ang kahalagahan sa bahaging ito ng kasaysayan ng Pilipinas.