Sa artikulong ito, tatalakayin natin ang maikling buod ng El Filibusterismo Kabanata 9 – Si Pilato. Bukod pa d’yan, pag-aaralan din natin ang mga mahahalagang pangyayari, mga tauhan, tagpuan, talasalitaan, at mga aral, mensahe, o implikasyon na makukuha sa kabanatang ito.
Related: El Filibusterismo Buod ng Buong Kwento (Maikling Buod)
Mga Nilalaman
See also: El Filibusterismo Kabanata 8 Buod, mga Tauhan, Tagpuan, Talasalitaan, at Aral
Buod ng El Filibusterismo Kabanata 9 – Si Pilato
Sa kabanatang ito, ikinuwento ang mga pangyayari matapos mabihag si Kabesang Tales ng mga tulisan. Ang balita tungkol sa pagkakabihag ni Kabesang Tales ay kumalat sa buong bayan. Iba-iba ang naging reaksyon ng mga tao—ang ilan ay nalungkot, habang ang iba ay nagkibit-balikat lamang, dahil para sa kanila, wala naman silang kasalanan o pananagutan sa nangyari.
Ang tenyente ng guardia sibil ay walang ipinakitang pag-alala; sinunod lamang niya ang utos na kumpiskahin ang mga armas at gawin ang kanyang tungkulin. Nag-organisa siya ng mga ekspedisyon laban sa mga tulisan at dinala sa bayan ang mga hinihinalang tao, ngunit hindi natagpuan si Kabesang Tales sa kanilang hanay.
Si Padre Clemente, ang prayleng administrador, ay iniwasan ang pananagutan at iginiit na wala siyang kinalaman sa nangyari. Para sa kanya, ginagawa lamang niya ang kanyang tungkulin at wala siyang kasalanan kung may mga tulisan. Kung hindi sana nagmamatigas si Kabesang Tales at tumigil na lamang sa bahay, hindi sana siya nabihag. Ipinasa-Diyos na lamang ng pari ang nangyari bilang parusa sa mga tumututol sa kanilang pamamahala.
Si Hermana Penchang, ang relihiyosang babae na pinaglilingkuran ni Juli, ay nagbuntong-hininga at nagdasal nang malaman ang balita. Sa kanyang paniniwala, ang nangyari ay parusa ng Diyos sa mga makasalanan. Para sa kanya, si Juli ay makasalanan dahil sa hindi nito maayos na natutunan ang mga dasal, kaya pinagsusumikap niyang turuan si Juli ng mga dasal at mga aral na mula sa mga libro ng mga pari. Hindi pinayagan ni Hermana Penchang na bumalik si Juli sa nayon upang alagaan ang kanyang lolo, dahil kailangan niyang magtrabaho upang mabayaran ang utang na dalawang daan at limampung piso.
Nang malaman ni Hermana Penchang na si Basilio ay pupunta sa Maynila upang kunin ang kanyang ipon para tubusin si Juli sa pagiging alila, lalo siyang natakot na baka tuluyan nang mapasama ang dalaga. Sa pag-aakalang tinutulungan niya si Juli, pinabasa niya rito nang paulit-ulit ang librong “Tandang Basio Macunat,” na nagsasaad ng mga aral laban sa pagpunta ng mga kabataan sa Maynila upang mag-aral.
Habang nakakulong si Kabesang Tales, ginamit ng mga pari ang pagkakataon upang ilipat ang mga bukirin ni Tales sa ibang nagnais magkaroon nito, nang walang anumang pagkonsidera sa dangal o hiya.
Nang bumalik si Kabesang Tales at nakita niyang ang kanyang mga bukirin ay nasa pagmamay-ari na ng iba, nawala ang kanyang kaligayahan. Nakita niya ang sakripisyo ng kanyang ama at anak na babae, ngunit nanatili siyang tahimik. Umupo lamang siya sa tabi ng kanyang amang si Tandang Selo at halos hindi nagsalita sa buong araw, pinanood lamang ang unti-unting pagguho ng kanilang mga pangarap.
See also: El Filibusterismo Buod ng Bawat Kabanata 1-39 w/ Talasalitaan
Mga Mahahalagang Pangyayari
- Nabihag si Kabesang Tales at kumalat ang balita sa bayan, ngunit walang sinuman ang tumanggap ng responsibilidad o nakonsensya sa nangyari, kabilang na ang tenyente ng Guardia sibil at ang prayleng administrador.
- Ang tenyente ng Guardia sibil ay kumilos ayon sa utos na kumpiskahin ang mga armas at mag-aresto ng mga pinaghihinalaang tulisan, subalit hindi natagpuan si Kabesang Tales sa kanilang hanay ng mga nahuli.
- Si Padre Clemente, ang paring administrador, ay inakusahan na walang kinalaman sa pagkakabihag ni Kabesang Tales at itinuring na ang nangyari ay parusa ng langit sa mga sumusuway sa kagustuhan ng kanilang orden.
- Si Hermana Penchang ay pinalabas na mabuti ang nangyari dahil kailangan ni Juli matutunan ang mga tamang dasal at relihiyosong aral upang maiwasan ang kasalanan, kaya’t pinilit niyang magtrabaho si Juli para mabayaran ang utang.
- Habang nakakulong si Kabesang Tales, sinamantala ng mga prayle ang pagkakataon upang agawin ang mga lupain niya at ipasa sa iba, na nagdulot ng matinding kalungkutan kay Tales nang bumalik siya at makita ang kanyang pamilya na naghihirap.
Mga Tauhan sa El Filibusterismo Kabanata 9
Ito ang mga tauhang nabanggit sa ika-9 Kabanata ng El Filibusterismo:
Tinyente ng mga Gwardiya Sibil
Siya ang nagsabing ginawa lamang niya ang kanyang tungkulin sa pagsamsam ng armas at pagtugis sa mga tulisan.
Padre Clemente
Ang paring administrador na walang pag-aalinlangang sinisi ang mga tulisan at kinuha ang lupain ni Tales.
Hermana Penchang
Isang relihiyosong matanda na amo ni Juli, siya ay mapaghusga at naniniwala na ang pagkakakulong ni Kabesang Tales ay isang parusa mula sa Diyos dahil sa kasalanan ni Juli at ng kanilang pamilya. Pinarurusahan niya si Juli sa pamamagitan ng pagtuturo ng dasal at sapilitang pagpapatrabaho upang bayaran ang halagang kailangan.
Juli
Anak ni Kabesang Tales, na naging katulong kay Hermana Penchang matapos na mabilanggo ang kanyang ama. Si Juli ay iniipit ng kanyang amo upang matutong magdasal at sumunod sa mga alituntunin ng simbahan. Siya ay pinipilit na magbasa ng mga libro na ipinapakalat ng mga pari at bawal siyang bumalik sa kanilang baryo upang asikasuhin ang kanyang lolo.
Kabesang Tales
Isang magsasaka na nagmamay-ari ng lupain na sinamsam sa kanya ng mga pari. Dahil sa kanyang pagtutol sa pag-agaw ng kanyang lupa, siya ay dinukot ng mga tulisan. Nang siya ay bumalik, natagpuan niyang ang kanyang mga lupain ay napasakamay na ng iba, ang kanyang ama ay hindi na nagsasalita, at si Juli ay naglilingkod bilang katulong.
Tandang Selo
Ang matandang ama ni Kabesang Tales na napabalita sa bayan dahil sa kanyang di inaasahang karanasan. Nakaranas siya ng trahedya na pinag-usapan ng mga tao sa bayan.
Read more: El Filibusterismo Tauhan at mga Katangian ng Bawat Isa
Tagpuan sa El Filibusterismo Kabanata 9
Ang kabanata ay naganap sa isang baryo o nayon sa Pilipinas, partikular sa bahay ni Kabesang Tales at sa paligid nito. Dito naganap ang mga pangunahing pangyayari tulad ng pagkakabihag kay Kabesang Tales, ang pagsasakatuparan ng mga plano ng mga pari sa kanyang lupain, at ang pakikipag-ugnayan ni Juli kay Hermana Penchang sa kanilang bahay.
Talasalitaan sa El Filibusterismo Kabanata 9
- Tulisan – mga magnanakaw o bandido na madalas nagdudulot ng kaguluhan sa mga kanayunan.
- Tenyente – isang opisyal na may mababang ranggo sa militar o gwardia sibil.
- Administrador – isang taong namamahala sa isang lupain o negosyo, sa konteksto ng kabanata, ito ay tumutukoy sa paring namamahala sa lupain ni Kabesang Tales.
- Kabesa – tawag sa isang lider o may-ari ng lupa sa isang baryo, kadalasang ginagamit na pamagat ng respeto.
- Hermana – isang pamagat na ibinibigay sa mga relihiyosang babae na aktibong nakikilahok sa simbahan o komunidad.
- Makatao – isang kaugalian o pag-uugali na nagpapakita ng pagkalinga o malasakit sa kapwa tao.
- Pagkubkob – akto ng pagkuha o pag-agaw, lalo na sa konteksto ng pagkakakulong o pagkakahuli.
- Paghihinala – akusasyon o pagdududa sa isang tao na may nagawang kasalanan o masama.
- Konsensya – panloob na damdamin ng tao na nagsasabi kung tama o mali ang kanyang mga kilos.
- Pagkapariwara – ang pagkawala ng direksyon sa buhay o pagkakasadlak sa kapahamakan.
Mga Aral, Mensahe, at Implikasyon sa El Filibusterismo Kabanata 9
Narito ang mga aral at mahahalagang kaisipan na maaaring mapulot sa Kabanata 9 ng El Filibusterismo:
- Ipinapakita ng kabanata ang kawalan ng hustisya sa lipunan, kung saan ang mga nasa kapangyarihan ay madaling naiaangkop ang mga batas upang paboran ang kanilang interes, habang ang mga ordinaryong tao ay patuloy na nagdurusa.
- Ang kawalang malasakit ng mga nasa awtoridad at ng simbahan ay nagpapakita ng sistematikong pag-abuso at kawalan ng responsibilidad, na nagiging sanhi ng pagkasira ng buhay ng mga inosenteng tao tulad ni Kabesang Tales.
- Ang maling paggamit ng relihiyon upang kontrolin at takutin ang mga tao ay isang aral na nagpapakita kung paano nagiging kasangkapan ang pananampalataya para sa sariling kapakinabangan ng ilan, gaya ng ginawa ni Hermana Penchang kay Juli.
- Ang karanasan ni Kabesang Tales ay nagpapakita ng kahalagahan ng pagtindig para sa sariling karapatan, ngunit ipinapaalala rin na ang pakikibaka ay maaaring magdulot ng malaking sakripisyo at pagdurusa para sa pamilya.
- Ang pagkabihag ni Kabesang Tales at ang pag-agaw sa kanyang mga lupa ay naglalarawan ng kawalan ng kapangyarihan ng mga ordinaryong tao laban sa sistema, na nagtutulak sa kanila sa desperasyon at kalungkutan, na madalas ay tinatanggap na lamang nang walang paglaban.
At dito nagtatapos ang El Filibusterismo Kabanata 9 Buod, mga Mahahalagang Pangyayari, Tauhan, Tagpuan, Talasalitaan, at Aral. Naging kapaki-pakinabang ba sa iyo ang araling ito? Kung oo ang iyong sagot, ibahagi mo din ito sa iyong mga kaklase at kaibigan para sila din ay matuto sa unang kabanata ng nobelang ito.
Samantala, maaari mo din itong i-share sa iyong mga social media account. I-click lamang ang share button na makikita sa iyong screen. Para sa karagdagang mga tanong tungkol sa ating aralin, mangyaring mag-iwan ng komento sa ibaba.
Read next: El Filibusterismo Kabanata 10 Buod, mga Tauhan, Tagpuan, Talasalitaan, at Aral