PANG-ABAY: Halimbawa ng Pang-abay, Uri ng Pang-abay, Atbp.

Sa pahinang ito ay ating tatalakayin at iyong matututunan kung ano ang pang-abay, anu-ano ang mga uri nito at magbibigay din kami ng mga halimbawa ng pang-abay upang mas mabilis mong maunawaan ang araling ito.

Share or Tweet to Unlock the PDF

Download the PDF version of this post and read it offline – on any device, at any time.

Ano ang Pang-abay?

Ang pang-abay in english is adverb. Ito ay mga salitang nagbibigay turing o naglalarawan sa pandiwa, pang-uri, o kapwa pang-abay.

Mga Halimbawa ng Pang-abay

Narito ang ilan sa mga halimbawa ng pang-abay sa pangungusap.

Hindi maikakaila ang kabutihang taglay ni Mary.
Niyakap ko siya nang mahigpit.
Pupunta ako bukas sa parke.
Walong basong tubig ang iniinom ko araw-araw.
Tila mahina na si Ka Pedring.
Talagang hanga ako sa galing mong umawit.
Mula ngayon ay kakain na ako ng gulay.
Nagpaluto ako ng biko kay Aling Marta.
Kailan po ang balik ninyo?
Uuwi ako mamayang gabi.

Mga Uri ng Pang-abay

May 17 uri ng pang-abay: ang pang-abay na pamanahon, panlunan, pamaraan, pang-agam, ingklitik, benepaktibo, kusatibo, kondisyonal, pamitagan, panulad, pananggi, panggaano, panang-ayon, panturing, pananong, panunuran, at pangkaukulan.

1. Pamanahon

Ang pang-abay na pamanahon ay nagsasaad kung kailan naganap o magaganap ang kilos na taglay ng pandiwa sa pangungusap.

May tatlong uri ang pang-abay na pamanahon: ang may pananda, ang walang pananda, at ang nagsasaad ng dalas.

A. Pamanahong may Pananda

Ito ay ginagamitan ng mga panandang nang, sa, noon, kung, kapag, tuwing, buhat, mula, umpisa, o hanggang.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Pamanahon na may Pananda

Iba ang panahon noon.
Umpisa bukas ay gigising ako ng maaga.
Naaalala ko ang aking kamusmusan tuwing umuuwi ako sa probinsya.
Kapag Mayo ay dinadalaw ko ang aking Lola.
Kung araw ng Linggo lang ako ay pumupunta sa simbahan.

B. Pamanahong Walang Pananda

Ito ay ginagamitan ng mga panandang kahapon, kanina, ngayon, mamaya, bukas, sandali, atbp.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Pamanahon na walang Pananda

Pupunta kami bukas sa palengke.
Kunin mo mamaya ang telang ipinatago ko sa’yo.
Sandali na lang at magsisimula na ang palabas.
Si Alden ay kanina pa naghihintay kay Maine.
Kahapon ka sana umuwi dito.

C. Pamanahong Nagsasaad ng Dalas

Ito ay ginagamitan ng mga salitang nagsasaad ng dalas. Halimbawa nito ay ang mga salitang araw-araw, taun-taon, tuwing, oras-oras, linggo-linggo, atbp.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Pamanahon na Nagsasaad ng Dalas

Magsipilyo ka araw-araw.
Pumupunta kami sa Japan taun-taon.
Oras-oras ay inaabangan mo ang pagbabalik niya.
Linggo-linggo kami naliligo sa talon.
Tuwing Byernes ay maaga akong gumigising.

2. Panlunan

Ang pang-abay na panlunan ay tumutukoy sa pook o lugar na pinangyarihan, pinangyayarihan, o pangyayarihan ng kilos sa pandiwa.

Ilan sa mga panandang ginagamit dito ay ang mga salitang sa, kina, o kay.

Mga Dapat Tandaan:

Sa – ginagamit kapag ang kasunod ay isang pangngalang pambalana o isang panghalip.

Kay o Kina – ginagamit kapag ang kasunod ay pangngalang pantangi na pangalan ng isang tao.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Panlunan sa Pangungusap

May nakita akong masarap na ulam sa karinderya.
Ang aking bahay ay malapit sa simbahan.
Pupunta ako kina Mang Tomas bukas.
Pakikuha mo kay Cherry ang aking kaldero.
Maraming nais maging iskolar sa UP.

3. Pamaraan

Ang pang-abay na pamaraan ay naglalarawan kung paano naganap, nagaganap, o magaganap ang kilos na ipinapahayag ng pandiwa.

Ginagamitan ito ng mga panandang nang, na, o -ng.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Pamaraan sa Pangungusap

Sumigaw ako nang malakas.
Bakit siya umalis na masaya?
Kumain kami nang mabilis.
Niyakap ni Nanay ang aming bunso nang mahigpit.
Umalis tayo nang maaga.

4. Pang-agam

Ang pang-abay na pang-agam ay nagbabadya ng di-katiyakan o pag-aalinlangan sa pagganap sa kilos ng pandiwa.

Ginagamitan ito ng mga pariralang marahil, siguro, tila, baka, wari, o parang.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Pang-agam sa Pangungusap

Marami na marahil ang nakaaalam ng sikreto niya.
Siguro ay bukas na tayo umalis.
Ang sabi ni Jose ay baka di tayo matuloy dahil umuulan.
Ang batang ito ay parang walang magulang.
Umuulan kaya marahil walang namimili sa palengke.

5. Ingklitik o Kataga

Ang pang-abay na ingklitik ay maikling kataga na walang kahulugan kung nag-iisa lamang ito ngunit nakakapagpabago ng kahulugan ng pangungusap. Inilalagay ito sa pagitan ng pangungusap upang mas lalong luminaw ang kahulugan nito.

Karaniwan itong nakikita pagkatapos ng unang salita sa pangungusap.

Ilan sa mga halimbawa nito ay ang man, kasi, sana, nang, kaya, yata, tuloy, lamang/lang, din/rin, ba, pa, muna, pala, na, naman, at daw/raw.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Ingklitik o Kataga sa Pangungusap

Alam pala ni Brando ang lihim ni Brenda.
Bakit daw ngayon ka lang?
Saan pa kayo pupunta?
Siya naman ang pag-igibin mo ng tubig.
Paano kaya kung wala na si Inday?

6. Benepaktibo

Ito ay nagsasaad ng benepisyo para sa isang tao dahil sa pagkaganap sa kilos ng pandiwa o layunin ng pandiwa.

Ginagamitan ito ng panandang para sa.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Benepaktibo sa Pangungusap

Magbenta ka ng balot at penoy para sa matrikula mo.
Kumain ng gulay para sa ikalalalaks ng katawan.
Si Tatay ay naghahanapbuhay para sa aming pangkain.
Ang mga bayani ay nag-alay ng buhay para sa bayan.
Si Mila ay nanahi ng damit para sa kanyang anak na si Sam.

7. Kusatibo o Kawsatibo

Ito ay nagsasaad ng dahilan sa pagganap ng kilos ng pandiwa.

Ginagamitan ito ng parirala na pinangungunahan ng dahil sa at sapagkat.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Kusatibo o Kawsatibo sa Pangungusap

Dahil sa iyo ay pinalabas din ako ng ating guro.
Dahil sa hindi ko pagsama sa field trip ay may proyektong pinagawa sa akin si Ginang Robles.
Dahil sa kapalpakan ng pinuno ay nagdusa ang mga mamamayan.
Dahil sa hindi pakikinig ng leksyon kaya ako bumagsak sa pagsusulit.
Dahil sa kaingayan kaya nagalit si Ginoong Santos sa akin.

8. Kondisyonal

Nagsasaad ito ng kondisyon para maganap ang kilos na isinasaad ng pandiwa.

Ito ay may pariralang kung, kapag/pag, o pagka.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Kondisyonal sa Pangungusap

Bibilis kang magbasa kung magsasanay ka palagi.
Bibilihan kita ng laruan kapag marunong ka ng magsulat ng pangalan mo.
Lalaki kang marunong kung nakikinig ka sa mga sinasabi ko.
Hindi ka magkakasakit kung marunong kang mag-ingat sa katawan mo.
Aalis lang tayo kapag naubos mo na ang kinakain mo.

9. Pamitagan

Ito ay nagsasad ng paggalang. Ginagamitan ito ng mga salitang po, opo, ho, o oho.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Pamitagan sa Pangungusap

Saan po kayo pupunta?
Opo, maliligo na po ako.
Bakit ho kayo bumalik?
Ang kinakain ko po ay prutas at gulay.
Mahilig po akong sumayaw.

10. Panulad

Ginagamit ito sa pagtutulad ng dalawang mga bagay. Ito ay ginagamitan ng salitang kaysa.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Panulad sa Pangungusap

Mahusay umawit si Jona kaysa kay Kyla.
Mas gusto kong maglaro kaysa magbasa.
Ang gusto ko ay kumain kaysa matulog.
Magaling sumayaw si John kaysa kay Camille.
Ang pagkain ay higit na mahalaga kaysa laruan.

11. Pananggi

Nagsasaad ito ng pagtanggi o pagtutol. Ito ay ginagamitan ng mga pariralang hindi, di at ayaw.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Pananggi sa Pangungusap

Hindi na ako kakain.
Ayaw kong sumama sa inyo.
Di na ako pupunta sa palaruan bukas.
Hindi kita mahal.
Ayaw ko na sa’yo.

12. Panggaano o Pampanukat

Nagsasaad ang pang-abay na panggaano ng timbang, bigat, o sukat. Ito ay sumasagot sa tanong na gaano o magkano.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Panggaano sa Pangungusap

Nadagdagan ang timbang ko ng tatlong kilo.
Uminom ka ng dalawang basong tubig kada umaga.
Bumili ka ng sampung kilong baboy sa palengke.
Inabot ako ng kalahating araw sa paghihintay sa iyo.
Bibigan kita ng apat na kilong mangga.

13. Panang-ayon

Ito ay nagsasaad ng pagsang-ayon. Ginagamit dito ang mga salitang oo, opo, tunay, sadya, talaga, syempre.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Panang-ayon sa Pangungusap

Oo, sasama ako sa inyo bukas.
Tunay ngang tama ang iyong hinala sa kanya.
Talaga palang galing sa nakaw ang perang dala niya.
Oo, ibibili kita ng pasalubong pag-uwi ko.
Sadya namang walang galang ang batang si Ramon.

14. Panturing

Ito ay nagpapahayag ng pagkilala o pagtanaw ng utang na loob.

Mga Halimbawa ng Pang-abay na Panturing sa Pangungusap

Mabuti na lang at dumating ka dahil ikaw lang ang hinahanap ni Jesa.
Nang dahil sa’yo ay natapos ko ang aking takdang aralin.
Mabuti na lang at pinahiram mo ako ng pera dahil makakabayad na kami sa ospital.