Tatalakayin natin sa post na ito ang maikling buod ng El Filibusterismo Kabanata 38 – Ang Kasawian. Bukod pa d’yan, pag-aaralan din natin ang mga mahahalagang pangyayari, mga tauhan, tagpuan, talasalitaan, at mga aral, mensahe, o implikasyon na makukuha sa kabanatang ito.
Related: El Filibusterismo Buod ng Buong Kwento (Maikling Buod)
Mga Nilalaman
See also: El Filibusterismo Kabanata 37 Buod, mga Tauhan, Tagpuan, Talasalitaan, at Aral
Buod ng El Filibusterismo Kabanata 38 – Ang Kasawian
Upang itago ang kahinaan ng pamahalaan, dinakip ang mga pinaghihinalaang tulisan. Anim o pitong magsasaka ang hinuli ng mga sibil matapos ang sunod-sunod na pag-atake ni Matanglawin sa iba’t ibang probinsya. Pinaglakad ang mga bihag sa gitna ng matinding init ng araw, gapos ang mga kamay, halos walang damit, at walang panyapak. Pinapahirapan sila ng mga gwardia sibil, na mga Pilipino rin, sa ilalim ng masidhing sikat ng araw. Kung may mabagal o natutumba sa kanila, binubugbog sila gamit ang sanga ng puno.
Ang lider ng mga sibil na si Mautang ay walang habas sa pagmamalupit sa mga bilanggo, sinasaktan sila para piliting aminin na sila ay mga tulisan. Sa gitna ng kanilang paglalakbay, may isang sundalo na nagngangalang Carolino na hindi sang-ayon sa kalupitan ng mga gwardiya. Sinaway niya si Mautang, ngunit sinagot lamang siya nito na sila ay kapwa Pilipino kaya’t walang problema sa pananakit sa kanila.
Biglang sinalakay ng mga tulisan ang grupo mula sa bundok, dahilan upang magkabentahan ng putok. Tinamaan at napatay si Mautang, at ilang sundalo ang nasugatan, kasama na ang kanilang pinuno. Sa takot na lumaban, iniutos ng pinuno na barilin ang mga bihag upang walang makaligtas. Nagsimula silang magmakaawa, ngunit walang nagawa kundi tanggapin ang kanilang kapalaran.
Habang nagpapatuloy ang labanan, isang lalaki ang nagpakita sa itaas ng bato, iwinawasiwas ang kanyang baril. Inutusan ng pinuno si Carolino na barilin ang lalaki. Bagaman nagdadalawang-isip, napilitang bumarel si Carolino at ang lalaki ay bumagsak mula sa bato. Nang sila’y umakyat sa bundok, natagpuan nila ang matandang nakahandusay—siya ay walang iba kundi si Tandang Selo, lolo ni Carolino.
Habang naghihingalo, nakatingin si Tandang Selo kay Carolino ng may labis na kalungkutan at hinagpis, itinuro ng kanyang nanginginig na kamay ang likod ng talampas, na tila nagbibigay ng huling babala kay Carolino.. Hindi makapaniwala si Carolino na ang kanyang nabaril ay ang kanyang sariling lolo, si Tandang Selo, na ngayon ay pumanaw sa kanyang harapan.
See also: El Filibusterismo Buod ng Bawat Kabanata 1-39 w/ Talasalitaan
Mga Mahahalagang Pangyayari
- Dinakip ng mga gwardia sibil ang anim o pitong magsasaka na pinaghihinalaang kasabwat ng mga tulisan at pinaglakad sa ilalim ng matinding init ng araw, gapos ang mga kamay at walang saplot sa paa.
- Walang habas na pinarusahan at binubugbog ni Mautang, ang lider ng mga gwardia sibil, ang mga bilanggo upang pilitin silang umamin na sila ay tulisan, habang si Carolino ay nagpakita ng pagtutol sa kalupitang ito.
- Biglang sinalakay ng mga tulisan ang grupo mula sa itaas ng bundok, nagkaroon ng palitan ng putok at namatay si Mautang habang nasugatan ang ibang sundalo kasama ang kanilang pinuno.
- Dahil sa takot, iniutos ng pinuno ng mga sibil na barilin ang mga bihag upang walang makaligtas, kaya’t nagmakaawa ang mga bihag ngunit sila ay pinagbabaril at napatay.
- Sa gitna ng labanan, inutusan si Carolino na barilin ang isang lalaking nakita sa bundok; nang magtagumpay siya, natuklasan niyang ang kanyang nabaril ay ang kanyang lolo, si Tandang Selo, na naghihingalo at nag-iwan ng malungkot na paalam kay Carolino bago tuluyang pumanaw.
Mga Tauhan sa El Filibusterismo Kabanata 38
Ito ang mga tauhang nabanggit sa ika-38 Kabanata ng El Filibusterismo:
Carolino
Isang sundalo at ang pangunahing tauhan sa kabanata. Siya rin si Tano, ang anak ni Kabesang Tales at apo ni Tandang Selo. Siya ay nasa hanay ng mga gwardia sibil at naharap sa matinding moral na pagsubok nang mapilitan siyang barilin ang kanyang sariling lolo, si Tandang Selo.
Tandang Selo
Ang lolo ni Carolino at ama ni Kabesang Tales. Isa siyang matanda na nasangkot sa trahedya ng labanan. Siya ay nahuli ng mga gwardia sibil at sa huli ay nabaril ng kanyang sariling apo, si Carolino.
Mautang
Isang abusadong gwardia sibil na Pilipino. Siya ang lider na walang habas na nagpapahirap at nananakit sa mga bilanggo. Siya ay napatay nang salakayin sila ng mga tulisan.
Mga Bilanggo
Mga magsasakang pinaghihinalaang tulisan na hinuli at pinarusahan ng mga gwardia sibil. Sila ay pinaglakad sa init ng araw, ginapos, at sa huli ay walang awang pinagbabaril sa utos ng kanilang pinuno.
Mga Gwardia Sibil
Kasama ni Carolino sa pagbabantay at pagpaparusa sa mga nahuling pinaghihinalaang tulisan. Sila rin ang naging target ng pag-atake ng mga tulisan sa bundok.
Read more: El Filibusterismo Tauhan at mga Katangian ng Bawat Isa
Tagpuan sa El Filibusterismo Kabanata 38
Ang kabanata ay naganap sa isang daan sa gilid ng bundok.
Talasalitaan sa El Filibusterismo Kabanata 38
- Tulisan – magnanakaw o bandido na madalas nanloloob at nananalakay sa mga bayan o kabundukan.
- Gapos – pagkakatali ng mga kamay o bahagi ng katawan upang hindi makagalaw.
- Bihag – taong hinuli at ikinulong; bilanggo.
- Lusob – biglaan o marahas na pag-atake sa isang grupo o lugar.
- Kalupitan – labis na kabagsikan o kasamaan sa pagtrato sa kapwa; kawalan ng awa.
- Tulisan – Bandido o rebelde
- Maaninagan – Makita o matanaw
- Ingkong – Lolo
Mga Aral, Mensahe, at Implikasyon sa El Filibusterismo Kabanata 38
Narito ang mga aral at mahahalagang kaisipan na maaaring mapulot sa Kabanata 38 ng El Filibusterismo:
- Ipinapakita ng kabanata ang kawalan ng katarungan at kalupitan na nagaganap sa ilalim ng kapangyarihan, kung saan ang mga inosenteng tao ay nagiging biktima ng pang-aabuso ng mga may kapangyarihan, lalo na ng mga sundalo at gwardia sibil.
- Ipinapakita rin nito ang trahedya ng digmaan at ang epekto nito sa pamilya, kung saan ang mga miyembro ay maaaring magsakitan o magpatayan nang hindi namamalayan, na nagdudulot ng matinding sakit at pighati.
- Ang kabanata ay nagpapakita ng pagiging makatao at ang halaga ng konsensya, na kahit sa gitna ng karahasan at digmaan, may mga taong nananatiling sensitibo sa kanilang damdamin at moralidad, tulad ng pinakitang pagdadalawang-isip ni Carolino sa pagbaril sa kalaban.
At ‘yan ang El Filibusterismo Kabanata 38 Buod, mga Mahahalagang Pangyayari, Tauhan, Tagpuan, Talasalitaan, at Aral. Kung naging kapaki-pakinabang sa iyo ang araling ito, ibahagi mo ito sa iyong mga kaklase at kaibigan upang sila din ay matuto sa bahaging ito ng nobela.
Maaari mo din itong i-share sa iyong mga social media profile. I-click lamang ang share button na makikita sa iyong screen. Para sa karagdagang mga tanong tungkol sa ating aralin, mangyaring mag-iwan ng komento sa ibaba.
Read next: El Filibusterismo Kabanata 39 Buod, mga Tauhan, Tagpuan, Talasalitaan, at Aral